Dört yıla yakın zamandır devam eden çatışma ortamı nedeniyle mülteci durumuna düşmüş Suriyelilerin sayısı -UNHCR’nin rakamlarıyla- üç milyonu aştı. Altı milyondan fazla Suriyelinin de yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kaldığı biliniyor. Esad yönetimi ve muhalifler arasında 2011’de başlayan çatışmalar nedeniyle yaşanan bu büyük göç dalgasına, son dönemde IŞİD (Irak Şam İslam Devleti) saldırılarından kaçan yüzbinler eklendi. İşgal ettiği bölgelerde gerçekleştirdiği acımasız infazların görüntülerini sosyal medya üzerinden dünyayla paylaşan IŞİD’in yarattığı korku dalgası; önüne kattığı yüzbinlerce insanı yaşadıkları yerlerden başka bölgelere sürdü. Şanlıurfa’ya bağlı Suruç bunlardan biri. IŞİD saldırılarının; civarda devam eden çatışmalar nedeniyle nüfusu beşe katlanan Kobane’nin sınırına dayandığı Eylül ayında yaklaşık 200 bin kişi sınırın Türkiye tarafındaki en yakın ilçe olan Suruç’a kaçtı. Günlerce beklemek zorunda kaldıkları sınırdan geçebilenler, kamyon kasalarında Suruç’a ve çevresindeki köylere taşındı. Bir kısmı kurulan çadır kentlere yerleştirilirken bir kısmı akrabalarının evlerine, düğün salonlarına, camilerin avlularına, hatta inşaatlara sığındı. Bir kısmı da Türkiye üzerinden Kamışlo’ya oradan da Irak’a; Duhok* ve Erbil civarındaki mülteci kamplarına geçti.
Bu kampların bazıları yakın zamana kadar Suriyeli mülteciler için tahsis edilmişti. Bu günlerdeyse, IŞİD’in geçtiğimiz yaz Şengal’i işgal etmesiyle göç etmek zorunda kalan Ezidileri ve Kobaneli Kürtleri ağırlıyor.
Devasa mülteci kamplarına sürekli yenileri ekleniyor. Sadece Zaho yakınlarındaki Gawilan Kampı’nda çoğu Ezidi 40 bin mülteci yaşıyor. Kamplarda yer bulamayan binlercesi Suruç’ta olduğu gibi boş buldukları yapılara sığınıyorlar. El-Kaide türevi radikal İslamcı grupların yıllardır devam eden saldırıları nedeniyle Musul’u terk etmiş Hristiyanlar, Duhok ve çevresindeki kiliselere sığınırken kamplara sığmayan binlercesi, Ezidiler gibi, boş inşaat alanlarına, hatta okulların ders yapılmayan boş dersliklerine yerleşmiş, yaşam mücadelesi veriyor. Duhok ve Erbil gün geçtikçe daha da büyüyen bir mülteci akınına maruz kalıyor.
Bölgeden gelen bilgiler çatışmaların yakın zamanda dinmeyeceği yolunda. Bu da Irak ve Türkiye’deki mülteciler için kötü barınma koşullarında sert bir kış mücadelesi anlamına geliyor.
* Irak Kürdistan Özerk Bölgesi’nde bir şehir
Saner ŞEN
Nar Photos
[email protected]
Fotoğraflar: Saner ŞEN
Kontrast Sayı 45, Ocak-Şubat 2015