Murat YAYKIN • Militan Fotoğraf ve Fotoğrafçı
Kalkedon Yayınları, Ekim 2015, 156 sayfa
Murat Yaykın’ın son kitabı olan Militan Fotoğraf ve Fotoğrafçı üçlemenin son kitabı. Yazarın izniyle kitabın sunuş metnini aynen yayınlıyoruz. Sunuş metni, bu kitabı ve üçlemeyi okuyucularıyla paylaşmak üzere açıklıkla yazılmış.
“Kitaba koyduğum isme bakarak son söyleyeceğimi baştan söyleyip okuru yönlendirdiğimi düşünenler olabilir.
Tek kelimeyle militan olmaktan bahsediyorum. Bunda bir sakınca görmediğim gibi düşüncelere müdahale etmek değildir kastım, okurun itirazını ya da takdirini yüksek sesle söylemeye ve tartışmaya teşfik etmektir -hadi çeknimeyeyim, ajite etmektir- amacım.
Çünkü konuşan insan, bilgisini sorguladığı gibi öğrenmeye her daim aç olan yazara da katkı sağlayacaktır.
Buna kitabın içeriğinin raflarda kalmasındansa hayata akmasını istemememin son kertede harcadığım emek açısından hakkım olduğunu düşünüyor olmamı da eklersem niyetimin kötü olmadığı anlaşılır umarım.
Militan fotoğraf ve fotoğrafçı derken neyi kastettiğimi açıklamak için okuru, sabrını zorlamak pahasına biraz bekleteceğim. Aslında okuru bu teze ısındırmak için önden iki kitap yazdım. Bunlardan biri Fotoğraf İdeolojisi diğeri Sanat, Teknoloji, Bilim ve Fotoğraf adlı kitaplardı. İlki fotoğraf terminolojisinde kullandığımız kavramları ve olguları siyasal görüşüm olan “diyalektik materyalist” felsefe açısından açan ve egemen ideoloji tarafından bu kavramların ve olguların nasıl kullanıldığını ve içinin nasıl boşaltıldığını anlatan bir çalışmaydı ve finale doğru iki tezim öne çıkıyordu. Birincisi Andy Warhol, Cindy Sherman, Yasamusa Morimura, Sherie Levine gibi ülkemizde sanatları çok da sorgulanmadan –Batılı hayranlığı, meta ve müze değeri üzerinden– kabul görmüş eleştirel gerçekliğin ötesine geçememiş postmodern sanatçıların eserlerini eleştirmem, ikincisi ise “Belgesel Fotoğraf sanat değildir, fotoğrafçısını da sanatçı yapmaz” tezimdi.
Sanat, Teknoloji, Bilim ve Fotoğraf kitabım; iktidar ideolojisinin sanat, teknoloji ve bilim alanında fotoğrafı/görüntüyü/imgeyi kullanarak insan ve toplumların algılarını nasıl şekillendirdiğini, bireyi hem kendine hem de yaşama nasıl yabancılaştırdığını, ürettiği “verili gerçek”liği yayarak yeni bir gerçekliği, yeni bir tarih yaratma ve böylece ideolojisini yayma çabalarını deşifre ediyordu.
Bu serinin son kitabı Militan Fotoğraf ve Fotoğrafçı ise fotoğrafçılar kadar görüntü üreten ve kamusal olan her yerde üretimini paylaşan herkese (sinema, video, tiyatro, yazılı ve görsel medya vb. uğraşanları) önceki iki kitapta aktarmaya çalıştığım tespitlerden yararlanarak “Ne Yapmalı?” sorusuna bir yanıt niteliğinde.
Öyleyse başlayalım…”
* Kitabın önsözünden, yazarın izniyle…
Kontrast Sayı 50, Ocak-Şubat-Mart 2016
Hazırlayan: Kamuran FEYZİOĞLU