Günümüzde her alanda yaşanan bilimsel, teknolojik ve kültürel gelişmeler ve toplumsal değişimler, bütün sektörleri etkilemekte ve bu durum doğal olarak mesleki eğitimi de yakından ilgilendirmektedir. Görsel ve işitsel teknikler ve medya yapımcılığı sektöründe yaşanan bu gelişmeler grafik ve fotoğraf alanını da doğrudan etkilemektedir. Kişilerarası iletişimi sağlayan araçlardan birisi olan fotoğraf eğitimi yaşamımızda önemli bir yere sahiptir.
Meslek Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi, Teknik Lise ve Anadolu Teknik Lisesi gibi 4 ayrı lise türünde “Grafik ve Fotoğraf Alanı” adı altında bölümler açılmıştır Bu alanda, görsel-işitsel teknikler ve medya yapımcılığı sektörüne nitelikli grafik operatörü ve fotoğrafçı yetiştiren ve alanın gerektirdiği yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilmektedir.
Bu alanda verilen eğitimin öğretim programları, Milli Eğitim Bakanlığı uzmanları, alan öğretmenleri, üniversitelerden alan uzmanları sektör temsilcileri, ve meslek elemanlarının işbirliğiyle ve sektör ihtiyaçlarının belirlenmesi suretiyle hazırlanmıştır.
Hazırlanan grafik ve fotoğraf alanı çerçeve öğretim programı ile bireylere, öncelikle temel bilgileri içeren bilgi ve becerileri kazandırmanın yanı sıra, çağımızın gereği olan insan ilişkileri, iletişim kurabilme, değişimlere ve teknolojiye uyum sağlayabilme, sistemleri anlayıp kullanabilme yeterliklerini kazandırmak hedeflenmektedir. Programın genel amacı; bireylerin, temel yeterlikler üzerine, temel mesleki bilgi ve becerilerle, sektörün beklentileri doğrultusunda kaliteli hizmet sunabilen, çevre ve toplum bilincine sahip, güç birliği bilinci ile kendi iş yerini kurma düşüncelerini faaliyete geçirebilen ve işin her aşamasında kaliteden sorumlu olmanın gereğini bilen bireyler yetiştirmektir.
“Grafik ve Fotoğraf” öğretim programlarının hazırlanmasında iş yaşamının iş gücüne dönük gereksinimlerinin, tüm yönleriyle dikkate alınması amacıyla sektörel kuruluşlarla, üniversitelerden uzmanlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği gerçekleştirilmiştir. Böylece sektör ve yükseköğretim kurumlarının beklentileri programa yansıtılmıştır. Bu doğrultuda grafik ve fotoğraf alanı altında yer alan mesleklerde ulusal ve uluslararası düzeyde standartlara uygun, her yaşta ve her düzeyde bireye eğitim olanağı sağlayan bir program hazırlanması hedeflenmiştir. Grafik ve fotoğraf alanında nitelikli, tasarım gücüne sahip, yaratıcı düşünceyi iletişim aracı olarak kullanan bireyler yetiştirilmesi bu sektöre büyük katkı sağlayacaktır. Ülkemizde bu alanda istihdam edilecek meslek elemanlarının yetiştirilmesinde dallara özgü modüler öğretim programlarının uygulanmasının, sektörde nitelikli eleman açığını giderecek önemli bir girişim olacağı düşünülmektedir.
Meslek liselerinin fotoğraf alanlarında, ürün veya konunun fotoğrafını çekme, çektiği fotoğrafları baskıya hazır hale getirme, çeşitli özelliklerdeki klasik veya otomatik banyo ve baskı sistemlerinin çalışmaları hakkında yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilmektedir. Bu alanda fotoğraf alanı altında fotoğrafçılık mesleğinin yeterliklerine sahip meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır. Bu alandan mezun olan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda;
- Orta ve büyük ölçekli matbaa ve yayın kuruluşlarında,
- Grafik tasarım stüdyolarında,
- Reklam ajanslarında,
- Televizyon, gazete vb. basın kuruluşlarında,
- Fotoğraf stüdyolarında,
- Fotoğraf laboratuvarlarında,
- Bünyesinde tanıtım birimi bulunan tüm kurum ve kuruluşlarda vb. yerlerde çalışabilirler.
Bu alandaki eğitimciler ise; Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacaklardan, atamalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yükseköğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslere uygun olan kişiler görev yapmakta ve gerektiğinde bilişim teknolojileri alanında sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elemanlarından yararlanılmaktadır.
Program 4 yıl olarak uygulanmaktadır. 9. sınıfta ortak dersler, 10. sınıfta ortak dersler ile alan ortak dersleri, 11. ve 12. sınıflarda ise ortak dersler, dallara özel dersler verilmektedir. Bu derslerin içerikleri belirlenirken ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen temel yeterlikler, sektör araştırmaları ve mesleki yeterlikler dikkate alınmıştır.
Bu program; geniş tabanlı ve modüler yapıda düzenlendiğinden yükseköğretim kurumlarına da yatay ve dikey geçişlere olanak sağlamakta, sertifika, belge ve diplomaya götüren tüm programlar ve dallar arasında geçiş yapılabilmekte, diploma almaya hak kazanan öğrenci, bilişim teknolojileri alanının devamı niteliğindeki programların veya bu alana en yakın programların uygulandığı yüksek öğretim programlarına devam edebilmektedir.
Meslek lisesi eğitimin sonunda öğrencinin, genel kültüre yönelik bilgi ve becerileri, ulusal ve uluslararası iş gücünden beklenen temel yeterlikleri, alanın altında yer alan dallara ait temel yeterliklerini, mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerileri ve özel mesleki yeterlikleri kazanması hedeflenmektedir. Bu amaçla fotoğraf makineleri, makine ayarları, fotoğrafta ışık, kompozisyon ve temel fotoğraf çekimi, kompozisyon oluşturma ve temel kurallara göre fotoğraf çekme, fotoğrafın tarihçesi, fotoğraf film ve bellek kartları, makine ekipman ve aksesuarları, filtreler, objektifler, iç ve dış mekânda ışık, fon sistemleri, teknik kameralar, farklı ortamlarda fotoğraf çekim teknikleri, ışık ve renk kavramları, ışık ve renk oluşumu, ışığın fotoğrafa etkileri, farklı ışıklarda fotoğraf çekimi, renk denetimi ve renkli fotoğraf çekimi, fotoğrafların müşteriye sunumu, maliyet hesabı, portföy ve portfolyo, sergi, sunu ve gösteri hazırlama, moda, sanayi/endüstri, mimari, su altı, bilimsel ve teknik, sahne fotoğrafı, doğa, gezi, hava, kurgu- deneysel ve arkeoloji fotoğrafı çekme, haber, özel gün ve portre fotoğrafı çekme, fotoğraf/film tarama, görüntüleri bilgisayara aktarma, düzeltme ve görüntüyü bilgisayarda işleme, karanlık oda, fotoğraf kâğıtları, film banyoları ve fotoğraf baskı, stüdyoda fotoğraf çekim teknikleri gibi geniş kapsamlı dersler verilerek donanımlı bireyler olması hedeflenmektedir.
Görsel iletişimin ayrılmaz bir parçası olan grafik ve fotoğraf, görsel işitsel teknikler ve medya yapımcılığı sektörü, insanlar ve toplumlar arasında hızlı iletişimin sağlanabilmesi amacıyla olağanüstü öneme sahiptir. Diğer sektörlerin tanıtımı ve gelişimi içinde önemli yeri olan iletişim teknikleri gelecek dönemlerde de önemini ve ağırlığını arttırarak sürdürecektir. Bu kapsamda nitelikli yetişmiş eleman ihtiyacı artacak ve giderek daha fazla önem kazanacaktır. Meslek liseleri işte bu ihtiyaca cevap vermek, fotoğraf teknikleri konusunda temel bilgilere ve donanıma sahip bireyler yetiştirmek amacıyla eğitim vermektedir.
Yrd.Doç.Dr. A. Beyhan ÖZDEMİR
Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi
Fotoğraf Bölümü Başkanı
Kontrast Sayı 35, Mayıs-Haziran 2013