Fas’ta 1941 yılında doğmuş bir Fransız fotoğrafçıdır. İsviçre’de ‘Ecole des Arts et Métiers’de grafik sanatlar ve fotoğraf eğitimi almıştır. 1961-64 yılları arasında “Teatral Dünyanın Kahramanları” olarak konumlandırdığı İtalyanlar’ı fotoğraflamıştır. Magnum’la çalışmaya 1964’te başlamış, Paris’teki siyasi ayaklanmaları ve öğrenci hareketini fotoğrafladığı 1968’de aynı zamanda ajansın üyesi olmuştur. Her ne kadar “savaş fotoğrafçısı” olarak adlandırılmayı kabul etmese de, Nijerya, Vietnam, Orta Doğu, Bangladeş, Kamboçya, Kuzey İrlanda, Irak ve Kuveyt iç savaşlarını fotoğraflamıştır. 1968 yılında Paris’te yaşanan olayları belgelemiştir. 1979-81 yılları arasında, tarihinde bir dönüm noktası yaşamakta olan, Polonya’yı fotoğraflamış ve bu fotoğraflarını çok ses getiren bir kitapta toplamıştır. Fotoğrafçılık hayatı boyunca beş kıtada yolculuklar yapmış, silahlı çatışmalara şahit olmuştur. Ancak yine de kendini “savaş foto muhabiri” olarak tanımlamamaktadır.
1978 ve 1979 yıllarında Magnum Europe’un müdür yardımcılığını, 1992-1995 yılları arasında, Magnum International’ın başkanlığını yapmıştır. Üretken ve renkleri çok iyi bir ahenk içinde kullanabilen bir sanatçı olan Barbey, çocukluğunun geçtiği Fas’ta da çalışmış olup 1999’da, Paris’teki Petit Palais’de, otuz sene boyunca Fas’ta çektiği fotoğraflardan oluşan büyük bir sergi açmıştır.
Barbey’in çalışmaları, dünyanın önde gelen dergilerinde yayınlanmıştır. Fransız devlet nişanı “Légion d’honneur” da dâhil olmak üzere pek çok ödül kazanan Barbey’in fotoğrafları uluslararası etkinliklerde sergilenmiş ve pek çok müzenin koleksiyonunda yer bulmuştur.
Bruno Barbey; 2007 yılında İstanbul Modern Sanat Müzesinde gerçekleştirilen, dünyanın en önemli fotoğraf ajanslarından Magnum Photos’un Türkiye ile ilgili fotoğraflarını ilk kez bir araya getiren “Magnum Fotoğrafları ile Türkiye” adlı sergide yer almıştır. Sonrasında 2008 yılında Türkiye’deki 1968 olaylarının 40. yılı dolayısı ile açılan ve ilk kişisel sergisi olan, 1968’de Paris sokaklarında yaşananlara onun objektifinden tanık olduğumuz, dünyaca ünlü çalışması “Mayıs 68” sergisidir.
Bruno Barbey, bu dönemi fotoğraflama sürecinde hissettiklerini ve gördüklerini şöyle anlatmıştır;
“68 ilkbaharında, uzun bir Güney Doğu Asya (Vietnam savaşı doruktaydı) ve şiddetli ayaklanmalarla çalkalanan Japonya gezisinin ardından Paris’e döndüm. Gösterilerin çoğunluğunu fotoğrafladım: Sorbonne Universitesi’nin işgalini ve terk edilişini. “Çok Geç CRS (toplum polisi), Sorbonne tapınak değildir” diye haykıran öğrencileri, işgal edilen Odeon Tiyatrosu’nu, grevde olan Renault fabrikalarını, Gilles Tautin’in cenazesini, Champs-Elysées’de gerçekleşen De Gaulle yanlısı büyük yürüyüşü, Quartier Latin’deki barikatları, Gay-Lussac Sokağını. Haftalarca kıyafetlerim göz yaşartıcı gazın keskin kokusunu taşıdı. ORTF (Fransız Radyo Televizyonu) grevdeydi ve Godard, Chris Marker ve daha başkalarıyla “sinetrakt” olarak adlandırdığımız küçük kısa metrajlı çekiyorduk. Bu filmlerle, televizyon olmadan, tüm Fransa’yı grevler sardı. İletişim kurmak, birbiriyle konuşmak, her şeyi yeniden sorgulamak acilen gerekliydi; bir kuşağın, kendisine tepeden hazırlanan, toplumun biçtiğine karşı bir baş kaldırışıydı.”
Fotografevi aynı zamanda sergiden sonra Bruno Barbey’in fotograflarından “1968” isimli bir kitap yayınlamıştır.
2009 yılında, 50 fotoğraftan oluşan “İtalyanlar” sergisiyle tanık olduklarını bizlerle paylaşmıştır.
“İtalyanlar” sergisiyle büyük ilgi gören Barbey, bir kez daha “Bruno Barbey İstanbul’da” adlı sergiyle 2010’da tekrar konuk olmuştur. Beş yıllık yoğun bir çalışma sonucu çektiği fotoğraflardan altmış tanesini sergi için seçen fotoğrafçı, ışığı ve renkleri kullanmadaki ustalığını bir kez daha göstermiştir.
Naif ve iyimser kadrajıyla İstanbul’un sokaklarından enstantaneler derlemiştir. İstanbul’a yabancı bir göz olarak bakarken ötekileştirmemeye çalışan Bruno Barbey, “İstanbul’un çok dinamik ve çok genç bir şehir olduğunu hissettiğim için böyle yansıtıyorum.” “İstanbul’da bulunurken ve bu şehirde fotoğraf çekerken çok keyif alıyorum. Keyif almasam gelmem buraya. Bu sergi ile çalışmalarımın sadece bir aşaması tamamlandı. Henüz İstanbul ile işim bitmedi, böyle bir projeyi sonlandırmak çok zor. Proje bitince gelmek için fazla bir nedeniniz kalmıyor. Bu yüzden çabuk bitirip gitmek istemiyorum” demiştir ki bu sürecin hemen devamında 2011 yılında ilki düzenlenmiş olan ‘1. Uluslararası Bursa Fotoğraf Festivali’nde (Bursa FOTOFEST) ustalar bölümüne konuk olmuştur.
2013 yılında ise 3. Uluslararası Bursa Fotoğraf Festivali’ne “Fas” sergisiyle katılmıştır.
Bu sene 17-22 Kasım 2014 tarihleri arasında Marmaris’te düzenlenen tüm dünyadan davetli fotoğraf sanatçıları ile Türk Fotoğraf Sanatı’na hizmet eden değerli sanatçılarımızı bir araya getiren ‘Uluslararası Marmaris Fotoğraf Festivali’ kapsamında “Fas” sergisi ve söyleşisiyle festivale katılmıştır.
KAYNAKLAR
www.magnumphotos.com
www.t24.com.tr/haber/bruno-barbeynin-objektifinden-istanbul
www.haber.fotopya.com/detay/fotograf-sanatcilarindan-yazilar/fotografevi-sergi-salonunda-acilan-bruno-barbeyin-mayis-68-sergisi-81
www.2013.bursaphotofest.org/tr/bruno-barbey.html
www.anatolianrock.com
www.fotografevi.com/yayin-4.html
www.haber.fotopya.com/detay/sergiler/sergi-istanbul-italyanlarbruno-barbey-fotograf-sergisi-243.
www.2013.bursaphotofest.org/tr/festival-programi-2013
www.marmarisfotofest.com
Fotoğrafevi Koordinatörü Gölnur Cengiz’e katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Hazırlayan: Deniz KORAŞLI
Kontrast Sayı 44, Kasım-Aralık 2014