NAN GOLDIN (1953- ) “ÖTEKİLERİN FOTOĞRAFÇISI”
Orta sınıf Musevi bir ailenin kızı olarak dünyaya gelen ABD’li Nan Goldin, onu derinden etkileyen ilk tecrübesini, 14 yaşındayken, kızkardeşinin intiharıyla yaşadı. Üniversiteden mezun olduktan sonra, 1980’lerin başında New York’a taşınan Goldin, kendisinin de bir parçası olduğu şehrin gece kulüplerinde esrarkeş, eşcinsel, transseksüellik altkültürlerini fotoğrafladı. “İnsanların okumasına izin verdiğim günlüğüm” diye tanımladığı en ünlü eseri olan “Ballad of Sexual Dependency/Cinsel Bağımlılığın Türküsü”, kendisinin ve arkadaşlarının hayatından alınmadır ve uyuşturucu, şiddet ve saldırganlık sar-malı içindeki çiftlerin otobiyografik an fotoğraflarından oluşmaktadır.
1990’lara gelindiğinde iki yakın arkadaşı da dahil olmak üzere, bu çalışmasında fotoğrafladığı insanların çoğu aşırı doz uyuşturucu veya AİDS yüzünden ölmüştü. Çalışmanın başlangıcında 35 mm makineler tercih ederken, 60’larla birlikte kare çerçeve oranı sağlayan Rolleiflex, orta format TLR (iki lens refleks) makineleri kullanmaya başlar. Bu makine ile birlikte Arbus, göz seviyesinde bakaçlı makinenin yarattığı engelleri de ortadan kaldırmıştır. Böylece fotoğrafçı, fotoğrafladığı kişi ile doğrudan, aracın yarattığı dolaylılık olmadan iletişim kurabilmiştir.
Goldin’in 800 fotoğraftan oluşan 45 dakikalık multimedya sunumu Edinburgh ve Berlin film festivallerinde yer almıştır. The New York Times bu çalışmayı, “Goldin, son 20 yılın en etkili fotoğraf çalışmalarından biri ile yeni bir tarz yarattı” şeklinde değerlendirmiştir.
Özel hayatın en mahrem ayrıntılarının paylaşıldığı fotoğrafları genellikle mevcut ışık koşullarında flaşla çekilmiş olup aşk ve cinsellik ağırlıklıdır. Aynaya bakan kadınlar, bar ortamları, uyuşturucu kullananlar, eşcinseller, transseksüeller ve genel olarak takıntı ve bağımlılık kültürü fotoğraflarının objelerini oluşturmaktadır.
1988’de alkol ve uyuşturucu tedavisi gören Goldin, yaşadığı hayatı fotoğrafladı; fotoğrafları hayatı oldu. Tarzını, “Ürünlerim an fotoğrafının estetiğini yansıtmaktadır; an fotoğrafları insanları, mekanları ve paylaşılan zamanı hatırlamak için çekilir ve tarihi kaydederken tarih yazar” şeklinde açıklamıştır.
Tüm kariyeri boyunca çektiği fotoğraflardan oluşturduğu “I’ll Be Your Mirror / Senin Aynan Olacağım” isimli eseri, 1996’da Whitney Amerikan Sanat Müzesi’nde sergilendi.
2006’da New York’ta açtığı “Chasing a Ghost / Bir Hayaleti Kovalamak” isimli sergisi, kızkardeşinin intiharı ve bununla nasıl baş ettiğine ilişkin görsel ve yazılı malzeme ile ses kayıtlarından oluşmaktadır.
2006’da Fransa Lejyon Donör ödülünü alan Goldin, fotoğrafa devam ederken gelişimini “Ben değişirken ürünlerim de değişiyor; sanatçının değişmesi gerektiğine inanıyorum, öbür türlü kendinizi tekrarlamaktan ileri gidemezsiniz” şeklinde açıklamaktadır.
Zeynep ŞİŞMAN
Kontrast Sayı 23, Mayıs-Haziran 2011