Gülbin Özdamar Akarçay bu çalışmasında görmenin ve görme biçimlerinin değişiminde en etkili araçlarından biri olan fotoğrafın ve sosyal bilimin ışığında her ikisinin de eş zamanlı gelişimine odaklanıyor. Dahası fotoğrafın araştırmalarda görsel bir veri olarak nasıl kullanılacağına ve görsel sosyoloji alanının tanımlanmasına yer veriyor.
Belgesel fotoğraf ile sosyolojinin paralelliklerinden doğan ve disiplinlerarası bir alan olan görsel sosyolojiyi, görsel imgelerin sosyolojik araştırmalar için kullanımı olarak tanımlıyor. Görüntüler ve bu görüntüler aracılığıyla toplumsal gerçekliği inceleyen görsel sosyolojinin, fotoğrafın gerçekliği aktarma, bilgi verme, belge olma niteliklerinden nasıl faydalandığını irdeliyor. Günümüzde etnograf, fotoğrafçı, sosyolog, görsel araştırmacıların katılımcı merkezli yaklaşımlara yönelmesiyle, daha önceleri pasif olan araştırma öznelerinin aktif öznelere dönüştüklerini vurguluyor.
Özdamar Akarçay kitabında kendimizi ve içinde yaşadığımız dünyayı anlamamızı kolaylaştıran, sosyal, kültürel ve estetik eleştiri biçimleri olarak fotoğraf ve sosyoloji pratiklerinin kesişim noktası olan görsel sosyolojiyi hem fotoğrafçılar hem de sosyologların yararlanabilecekleri bir alan olarak ortaya koyuyor.
ÖNSÖZ
GİRİŞ
- BÖLÜM: GÖRME BİÇİMLERİNİN DEĞİŞİMİ
Camera Obscura: İzleyicinin gözlemciye dönüşümü
• Camera Obscura’nın Anlamı
Fotoğrafın İcadı ve Gerçekliğin Kopya Edilmesi
• Fotoğrafın İcadı
• Talbot: Doğanın Kalemi
• Fotoğraf: Gerçekliği Kopya Eden Büyücü
• Modernizmde Fotoğrafın Özellikleri
Kitle İletişim Araçları ile Gözlemciden İzleyiciye (Audience) Geçiş
Görsel Kültür: Sözün Düşüşü İmgenin Yükselişi
• İmge
Görmenin İktidarı: Gözetimsel Bakış
Dijitalleşen Araçlar Dijitalleşen İmge ve Hiper Göz İzleyici
• Post-Fotoğraf
• Hipergöz İzleyici - BÖLÜM: BELGESEL FOTOĞRAF
Belgesel Fotoğrafın Nesnel Gerçekliği Aktarma İnancı
• Toplumsal Belgeci Anlayış
• Jacop Riis ve Lewis Hine: Toplumsal Dönüşüm Yaratan İlk Örnekler
• FSA: Belgesel Fotoğraf Kurumsallaşıyor
• Arbeiter Fotoğraf: İşçiler görsel temsillerine sahip çıkıyor
Magnum Gözü: Dünyanın Temsilleri
• Henry Cartier-Bresson: Kutsal an
Öznel Gerçeklik Anlayışın Belgesel Üsluba Yerleşmesi
• Robert Frank: Amerikalılar
Çağdaş Belgesel: Kutsal An’a Karşı Çıkma
• Diane Arbus: Ucubelerin Fotoğrafçısı
• Nan Goldin: Mahremin Yeni Dili
Fotoğraf ve Sosyolojinin Paralellikleri - BÖLÜM: GÖRSEL SOSYOLOJİ: TANIMLAR, KAVRAMLAR, YÖNTEMLER
Görsel Sosyolojinin Gelişimi
Görsel Sosyolojinin Alanı ve Tanımı
Görsel Veri Olarak Fotoğraf
Görsel Yöntemler: Fotoğrafı Alanda Kullanma Teknikleri
• Görsel Etnografi, Foto-Etnografi ve Etnografik Fotoğraf
• Fotografik Uyarım (Photo-Elicitation)
• Düşünümsel Fotoğraf (Reflexive Photography)
• Fotoifade (Photovoice)
• Yeniden Fotoğraflama (Repeat Photography)
• Foto-Anlatılar (Photo-Narratives)
Türkiye’de Görsel Sosyoloji
Görsel Araştırmalarda Etik
SONUÇ
KAYNAKÇA
“ETNOGRAFLAR VE FOTOĞRAFÇILARA YÖNELİK BİR ETNOGRAFİ ÇALIŞMASI: HACI BEKTAŞ VELİ ETKİNLİKLERİNİN FOTO‐ETNOGRAFİSİ (2012)”
Doktora Tezi Bulguları
• Etnograf ve fotoğrafçıların saha deneyimleri: Etnografik bir araştırmada karşılaşılabilecek durumlar
©
