Kara’dan Suya Yazılan Mektuplar

Sezai KARA ya da Romantizm ve Işık Üzerine Resimli Denemeler…

Sanat derinlikleri yakına getiren, yakını da bilinmezlere doğru iten farklı bir etki-karşı etki gücüne sahiptir. Bundan dolayı sanatçının güçlü bir öngörüye ve derinlikli ve tutarlı bir yaratma disiplinine sahip olması gerekir. Hatta sanatçının dış etkilere karşı anlamla örülmüş bir tepki, nesnelerin çağrısına da içtenlikli bir duruş ve kararlı bir tutum ile karşılık vermesi beklenir. Başlangıçta büyülü bir ışık huzmesinin yansımasını sabırla çalışan ve nesnelerin gizini gözlemleyerek öne çıkaran Sezai Kara’nın beceri ve eğilimlerini bugün de yoğunluklu biçimde sürdürüyor olması pek şaşırtıcı bir durum değildir. Bu tanıklığımı burada dile getirmemin temel nedeni sadece sanatçının yakın plan çalışmalarını zaman zaman gözlemekten kaynaklanmıyor, çeşitli yer ve mekanlarda yaptığımız uzun sohbetlerin de bunda büyük rolü olduğunu söylemek gerekir. Gerçekten de Sezai Kara’nın aydınlığa ve belirsiz bir cepheden nesneler üzerine düşürdüğü ışığa ödünsüz bağlılığını ve ayrıca tutkulu bir ressam olduğunu dile getirmemde bu gözlem ve sohbetlerin büyük rolü olmuştur. Çünkü ışığı bu kadar fazla içselleştirmesini sanatçının ışığa duyduğu saygıyla açıklamak çok kolaycı bir bakış olabilir. Belki de ışığa duyduğu bu sevgi Sezai Kara’nın içselleştirdiği ve tutkuyla sürdürdüğü bir çalışma azmi ve disiplininden kaynaklanıyor, kim bilir?
Sezai Kara’nın resimleri izleyiciyi ışık ve renkle harmanlanmış bir ortama davet ediyor gibi görünse de, aksine resimler hiçbir aracıya gerek duymayan ve bir ışık yumağının büyüsüyle kuşatılan bir atmosferi öne çıkarırlar. Bundan dolayı resimlerde sözgelimi kadınlara eşlik eden çiçekler ile saksıdaki çiçeklere eşlik eden bir su bardağının duruşu arasında birbirlerine aykırı duran veya tezat teşkil eden bir bağlantıdan söz edemeyiz. Aslında görsel elemanlar Sezai Kara’nın resimlerinde ya birbirlerini bütünler veya birlikteliği güçlendiren bir sorumluluk üstlenirler. Çünkü sanatçının aykırı nesneler arasında kurduğu iş birliği yabanıl bir akrabalıktan çok birbirlerine eklemlenen hiyerarşik bir eşgüdümü ortaya koyuyor.
Sezai Kara’nın yazıma konu olan “Romantizm ve Işık Üzerine Resimli Denemeler” i yalın bir şiir tadında ve yüksek duyarlıklı resimler. Suluboya tekniğinin ipeksi dokunuşuyla uzlaşan bu seri resimlerde sanatçı kadınların ruh dünyasına davetsiz bir seyahat yapıyor. Geçmiş yıllarda başka resimlerinde de kadınlara yer veren Sezai Kara, bu yeni süreçte henüz olgunluğu yakalamamış genç kadınları hüzün ve bekleyişleri ile birlikte resmetmeyi tercih ediyor. Kadınların naif ve kirlenmemiş dünyasına kır çiçekleriyle dokunuyor. Sezai Kara’nın eski resimleri özellikle saksıda çiçekler serisi natürmort coşkusunu yeni baştan hissetmemi sağlayan çok nitelikli bir çalışma dizisi olmuştu. Ustaca hakim olduğu yalın kompozisyonları, sadeliği ve başarıyla kullanılan renkleri ile Sezai Kara’nın natürmortları sanatçının ayrıntıcı görüş yeteneği ve renkçi anlayışını ortaya koyan dünün güzel örnekleri olarak belleğim de yer edinmişti.
Sanatçı bugün resimlerinde perdesi aralanmamış duygusal bir atmosfer ve şiirsel bir romantizm sunmayı tercih ediyor. Örneğin başı hafifçe yana dönmüş mahcup ve utangaç genç kadınların bir çırpıda yapılmış izlenimi veren vazodaki çiçeklerle kurduğu hafifmeşrep ilişki. Ya da genç bir erkek yerine ikame edilen kır çiçeklerinin romantizmi tamamlayan aşk oyunu bir çırpıda dile getirilebilecek şiirsel imgelerdir. Sezai Kara duygularını yalınlaştırarak semboller üzerinden tuvallerde görünür kılan bir ressam. Resimde yeni olan her bakış ve anlayışa ödünsüz yönelen yaratıcılığa sevdalı bir sanatçı.
Sözün özü, Sezai Kara amacına birtakım araçlarla gitmiyor, resimsel sembollerde araç ve göstergeleri amacına malzeme yapmak suretiyle yol alıyor. Ayrıca belirsiz arayışlara saplanıp kalmak yerine arayışlarını renk ve ışık gibi en somut nesnel değerlerle donatarak bir gösteriye dönüştürmeyi tercih ediyor
Çerkes KARADAĞ – 2021